CELEM FESTIWALU JEST STWORZENIE PRZESTRZENI DLA WSPÓLNEJ DEBATY HISTORYKÓW, PISARZY, FILMOWCÓW I ARTYSTÓW, KTÓRYCH TWÓRCZOŚĆ NAWIĄZUJE DO ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z WAŻNYMI MOMENTAMI DWUDZIESTOWIECZNEJ EUROPEJSKIEJ HISTORII.
Co tak naprawdę oznaczała dla nas wolność w tamtym czasie? Czy chodziło o wyzwolenie ku metafizyce codzienności, której komunistyczne oblicze stało się nie do wytrzymania dla całego społeczeństwa? A może chodziło o przemiany ekonomiczne, które – jak się wówczas wydawało – są kołem zamachowym demokracji?
Pytamy także o rzeczy dla nas, Polaków, najważniejsze: kto nadawał ton wydarzeniom, które zaowocowały transformacją naszego życia? Przypominamy zdarzenia, o których dziś nie pamiętamy, które giną w wielości faktów i dat, a w rzeczywistości posiadają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia tego, co się stało – z nami i z naszym państwem. Wreszcie zadajemy pytanie o teraźniejszość, o schedę po bezkrwawej rewolucji, o dziedzictwo wolności, które przekazali nam twórcy przełomu. Czy potrafimy wykorzystać lekcję, która stała się podówczas naszym udziałem? Czy wiemy, co zrobić z wolnością, gdy mamy jej pod dostatkiem? I czy nie ma na horyzoncie nowych zagrożeń, które mogłyby ją nam odebrać?
W zamyśle głównych organizatorów festiwalu – Fundacji Tygodnika Powszechnego oraz Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” z Wrocławia, współorganizujących go instytucji: Europejskiego Centrum Solidarności, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Historii Polski a także naszych licznych Partnerów (m.in. Fundacji Konrada Adenauera i Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura/Fundacji Kultury Paryskiej) – tegoroczna edycja Festiwalu ma być zaczynem namysłu nad wydarzeniami, które rozpoczęły i zamknęły wiek XX, a których rocznice zbliżają się do nas wielkimi krokami: wybuchem I Wojny Światowej oraz obrad Okrągłego Stołu, czerwcowych wyborów w Polsce, powołania rządu nieodżałowanego Premiera Tadeusza Mazowieckiego, obalenia Muru Berlińskiego, słowem: końca komunizmu.
Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w Festiwalu Anamneses, a także do podjęcia trudu odpominania, dzięki któremu kształt naszej przeszłości umożliwi nam zrozumienie teraźniejszości i pozwoli nam wyobrazić sobie przyszłość dla kolejnych pokoleń wolnych od ciężaru historii, ale znających wagę historycznej refleksji.
Grecki rzeczownik anamnesis, który na język polski tłumaczymy jako „odpominanie”, przechowuje w swym rdzeniu sens przeciwstawny: amnezję, absolutną niepamięć. Dla historyka, który chce poznać i przekazać innym prawdę o minionych zdarzeniach, nie ma dotkliwszej dolegliwości. Amnezja niszczy nasz obraz przeszłości, zaciera ślady zdarzeń, ruguje z archiwum naszej pamięci to, co może być podstawą sprawiedliwego osądu działań bohaterów historii – ludzi i społeczeństw.
W sztuce odpominania musimy się ćwiczyć każdego dnia, ma ona bowiem swój właściwy rytm i rygor. Trud ten podejmować winien nie tylko historyk, lecz każdy z nas, albowiem ratowanie historycznych świadectw jest jednym z naszych najważniejszych obowiązków.
Międzynarodowy Festiwal Historyczny Wiek XX – Anamneses stanowi przestrzeń dla wspólnej debaty historyków, pisarzy, filmowców i artystów, których zainteresowania naukowe i twórcze koncentrują się wokół istotnych momentów dwudziestowiecznej historii. Wiek XX, choć tak nieodległy, obfitujący w tragiczne i mroczne wydarzenia, jest dla nas wiekiem wciąż pełnym białych plam i przekłamań.
Mimo wielości dokumentów i technologii ich utrwalania często stajemy bezradni wobec „ciemności, które kryją ziemię”… naszą ziemię i tę należącą do innych. Ubiegłoroczna, premierowa edycja festiwalu była w całości poświęcona tragicznej historii „Skrwawionych ziem” Wybitna książka amerykańskiego historyka Timothy’ego Snydera w nowatorski sposób opisująca wielki obszar Europy Wschodniej, na którym w latach 1933–1945 ojcowie dwóch wielkich totalitaryzmów XX wieku, Hitler i Stalin, dokonali masowego mordu na ok. 14 milionach cywilów i jeńców wojennych stała się inspiracją dla festiwalowych debat, spotkań, pokazów i koncertów.
W maju 2012 roku gościliśmy we Wrocławiu wielu wybitnych historyków, twórców filmowych, polityków, pisarzy i publicystów. Byli wśród nas m.in.: Timothy Snyder, Agnieszka Holland, Erhard Busek, Jarosław Hrycak, Gunnar Steve Paulsson.
Ubiegłoroczna edycja Festiwalu, pomimo tragicznej tematyki stała się swoistym świętem historii, także świętem pamięci, odpomnienia zarówno bezimiennych ofiar straszliwych zbrodni jak i znanych nam z imienia i nazwiska ludzi, którzy swoją bohaterską postawą wobec zbrodniczych totalitaryzmów ratowali naszą ludzką godność, nasze człowieczeństwo.
Zainteresowanie wrocławskiej publiczności, która licznie i wiernie uczestniczyła we wszystkich wydarzeniach ubiegłorocznej edycji, dowodnie świadczy o tym, że idea festiwalu historycznego, połączenie święta nauki z wydarzeniami artystycznymi, spotkanie badaczy zajmujących się historią z pasjonatami historii, ma swój głęboki sens.
Druga edycja Festiwalu nosi tytuł „Rok 1989 – Korzenie wolności”.
Stawiamy pytania dotyczące przełomowego dla historii Polski, Europy i Świata momentu, który zmusił nas do przewartościowania wszystkich wartości, przedefiniowania podstawowych kategorii społecznych i politycznych, przeformułowania zadań i celów wspólnoty europejskiej i światowej.
Gdzie szukać korzeni naszej wolności? Kiedy naprawdę zaczęły się przemiany, które zamknęły wiek XX, wyprowadzając wiele narodów świata z sideł niewoli? Czy źródeł wolności winniśmy szukać w 1980 roku w Gdańsku? A może w pamiętnym roku 1978, roku wyboru Jana Pawła II? Jaki wpływ na procesy wolnościowe miało dojście do władzy Michaiła Gorbaczowa w 1989?
ORGANIZATORZY
PARTNERZY
